ئەمدى زابۇرنىڭ يېپىلىشىنى تەكشۈرۈپ باقايلى. بىراق ، ئالدى بىلەن مۇناسىۋەتلىك سۈرىنى تەكشۈرۈپ باقايلى.

مۇدات سۈرىسى (74-سۈرە – پەلەي كىيگەن) سۈرىسى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ چاپىنىغا ئورالغان پەيغەمبەرنىڭ قىيامەت كۈنى ھەققىدە ئاگاھلاندۇرۇش بەرگەنلىكىنى تەسۋىرلىگەن:

ئى (ۋەھىي نازىل بولغان چاغدا) كىيىمگە چۈمكىلىۋالغۇچى (پەيغەمبەر!)

تۇر! (ئىنسانلارنى) ئاللاھنىڭ ئازابىدىن ئاگاھلاندۇر.

پەرۋەردىگارىڭنى ئۇلۇغلا.

 (مۇدات سۈرىسى ۷۴: ۱-۳)

سۇر چېلىنغان ۋاقىت ـ ئۇ كۈن قىيىن كۈندۇر

كاپىرلارغا ئاسان ئەمەستۇر.

(مۇدات سۈرىسى ۷۴: ۸-۱۰)

سۈرە ئەئراف 109- ئايەتنىڭ بىر قىسىمى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى ئىنكار قىلغۇچىلاردىن پەرقلىق يولنى چاقىرغانلىقىنى سۈرەتكە تارتىدۇ.

(ئى مۇھەممەد! سېنى بۇتلارغا چوقۇنۇشقا ئۈندىگۈچى كۇففارلارغا) ئېيتقىنكى، «ئى كاپىرلار!

سىلەر چوقۇنۇۋاتقان بۇتلارغا مەن چوقۇنمايمەن.

سىلەرمۇ مەن ئىبادەت قىلىۋاتقان ئاللاھقا ئىبادەت قىلمايسىلەر.

سىلەر چوقۇنغان بۇتلارغا مېنىڭ چوقۇنغىنىم يوق.

سىلەرنىڭمۇ مەن ئىبادەت قىلغان ئاللاھقا ئىبادەت قىلغىنىڭلار يوق. سىلەرنىڭ دىنىڭلار ئۆزۈڭلار ئۈچۈن، مېنىڭ دىنىممۇ ئۆزۈم ئۈچۈن».

(كەفىرۇن سۈرىسى ۱۰۹: ۱-۶)

زابۇر پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمگە مۇراجىئەت قىلغان ۋە كافىرۇن سۈرىسى تەسۋىرلىگەندەك قىلغان. ئەمما زابۇر يەنە ئىلياسقا ئوخشايدىغان ۋە قەلبىمىزنى تەييارلايدىغان باشقا بىر پەيغەمبەرنىڭ كېلىشىنى تەقەززالىق بىلەن كۈتمەكتە. بىز ئۇنى يەھيا پەيغەمبەر دەپ بىلىمىز.

يەھيا پەيغەمبەرنىڭ كېلىشى ئالدىن ئېيتىلغان

بىز خىزمەتكارنىڭ ئالامىتىدە بەندىنىڭ كېلىدىغانلىقى توغرىسىدا ۋەدە بەرگەنلىكىنى كۆردۇق. ئەمما ئۇنىڭ كېلىشىدىكى پۈتۈن ۋەدىلەر بىر مۇھىم سوئالدا تەڭپۇڭلاشتى. يەشايا 53 سوئال بىلەن باشلىدى:

بىزنىڭ خەۋىرىمىزگە كىممۇ ئىشەنگەن؟

 (يەشايا ۵۳: ۱)

يەشايا (ئە.س) كىشىلەرنىڭ بۇ بەندىگە ئاسانلا ئىشەنمەيدىغانلىقىنى پەرەز قىلاتتى. مەسىلە ئۇچۇر ياكى خىزمەتچىنىڭ ئالامەتلىرى بىلەن ئەمەس. ئۇلار «يەتتىنچى» دەۋرىيلىكى ۋە ئىسمى بىلەن ۋاقىتنى ئېنىقلاپ ، ئۇنىڭ «ئۈزۈلۈپ قالىدىغانلىقىنى» بەلگىلىگەن . مەسىلە يېتەرلىك ئالامەتلەرنىڭ بولماسلىقىدا ئەمەس. ياق ، مەسىلە كىشىلەرنىڭ قەلبى قاتتىق ئىدى. شۇڭا خىزمەتچى ئۇنىڭ كېلىشىگە تەييارلىق قىلىش ئۈچۈن خىزمەتچى كېلىشتىن بۇرۇن بىرسى كېلىشى كېرەك ئىدى . شۇڭلاشقا يەشايا پەيغەمبەر بەندىگە يول تەييارلايدىغان ئادەم ھەققىدە بۇ ئۇچۇرنى بەردى. ئۇ بۇ ئۇچۇرنى «زابۇر» ناملىق كىتابىغا تۆۋەندىكىدەك يازغان

ئاڭلاڭلار، دالادا بىرسىنىڭ توۋلىغان ئاۋازىنى!

«پەرۋەردىگارنىڭ يولىنى تەييارلاڭلار،

چۆل-باياۋاندا خۇدايىمىز ئۈچۈن بىر يولنى كۆتۈرۈپ تۈپتۈز قىلىڭلار

بارلىق جىلغىلار كۆتۈرۈلىدۇ،

بارلىق تاغ-دۆڭلەر پەس قىلىنىدۇ؛

ئەگرى-توقايلار تۈزلىنىدۇ،

ئوڭغۇل-دوڭغۇل يەرلەر تەكشىلىنىدۇ

پەرۋەردىگارنىڭ شان-شەرىپى كۆرۈنىدۇ،

ۋە بارلىق تەن ئىگىلىرى ئۇنى تەڭ كۆرىدۇ؛

چۈنكى پەرۋەردىگارنىڭ ئۆز ئاغزى شۇنداق سۆز قىلغان

يەشايا ۴۰: ۳-۵

يەشايا (ئە.س) «پەرۋەردىگارغا يول تەييارلاش» ئۈچۈن «چۆلدە» كېلىدىغان ئادەم ھەققىدە يازغان. بۇ كىشى توسالغۇلارنى تۈگىتىپ ، «پەرۋەردىگارنىڭ شان-شەرىپى ئاشكارلىنىدۇ». ئەمما يەشايا قانداق بولىدىغانلىقىنى ئېنىق ئېيتمىدى .

زابۇرنىڭ ئەڭ ئاخىرقى پەيغەمبىرى مالاچى

يەشايا تەخمىنەن 300 يىلدىن كېيىن زابۇرنىڭ ئەڭ ئاخىرقى كىتابىنى يازغان مالاچى (PBUH) كەلگەن. مالاچى (PBUH) بۇ ئاخىرقى كىتابىدا يەشايانىڭ كېلىدىغان تەييارلىق قىلغۇچى ھەققىدە نېمىلەرنى دېگەنلىكىنى تەپسىلىي بايان قىلغان. ئۇ مۇنداق دەپ يازغان:

مانا ئەمدى مەن ئۆز ئەلچىمنى ئەۋەتىمەن، ئۇ مېنىڭ ئالدىمدا يول تەييارلايدۇ؛ سىلەر ئىزدىگەن رەب، يەنى سىلەر خۇرسەنلىك دەپ بىلگەن ئەھدە ئەلچىسى ئۆز ئىبادەتخانىسىغا تۇيۇقسىز كىرىدۇ؛ مانا، ئۇ كېلىۋاتىدۇ، ــ دەيدۇ ساماۋى قوشۇنلارنىڭ سەردارى بولغان پەرۋەردىگار

(مالاچى ۳: ۱)

بۇ يەردە يەنە «يول تەييارلايدىغان» ئەلچىنى كۆرىمىز. بۇ تەييارلىق قىلغۇچى كەلگەندىن كېيىن «ئەھدىنىڭ ئەلچىسى» كېلىدۇ. مالاچى (PBUH) قايسى كېلىشىمنى كۆرسىتىدۇ؟ ئېسىڭىزدە تۇتۇڭ ، يەرەمىيا پەيغەمبەر (ئاللاھنىڭ تەرىپلىشى ۋە ئامانلىق ئۇنىڭغا بولسۇن) ئاللاھنىڭ قەلبىمىزگە يېزىش ئارقىلىق يېڭى ئەھدە قىلىدىغانلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلغان. شۇنداق قىلغاندىلا ، بىزنى ھەمىشە گۇناھقا باشلايدىغان ئۇسسۇزلۇقىمىزنى قاندۇرالايمىز. بۇ مالاچى (PBUH) تىلغا ئالغان ئوخشاش كېلىشىم. تەييارلىق قىلغۇچىنىڭ كېلىشى بۇ ئەھدىنىڭ بېرىلگەنلىكىدىن دېرەك بېرىدۇ.

مالاچى (PBUH) ئاندىن كىتابىنىڭ ئاخىرقى ئابزاسلىرى بىلەن پۈتكۈل زابۇرنى تاقىدى . ئۇ ئاخىرقى ئابزاستا ئۇ كەلگۈسىگە نەزەر سېلىپ مۇنداق يازىدۇ:

مانا، پەرۋەردىگارنىڭ ئۇلۇغ ھەم دەھشەتلىك كۈنى كېلىشتىن ئاۋۋال مەن سىلەرگە ئىلياس پەيغەمبەرنى ئەۋەتىمەنئۇ ئاتىلارنىڭ كۆڭلىنى بالىلارغا مايىل، بالىلارنىڭ كۆڭلىنى ئاتىلارغا مايىل قىلىدۇ؛ ئۇنداق بولمىغاندا مەن كېلىپ يەر يۈزىنى قارغاش بىلەن ئۇرۇۋېتىمەن

مالاچى ۴: ۵-۶

«ئىلياس» نىڭ پەرۋەردىگارنىڭ ئۇلۇغ كۈنىنىڭ ئالدىدا كېلىدىغانلىقى مالاچى (ئە.س) نىڭ مەنىسى نېمە؟ ئىلياس كىم؟ ئۇ بىز كۆرۈپ باقمىغان يەنە بىر پەيغەمبەر ئىدى (بىز زابۇرنىڭ بارلىق پەيغەمبەرلىرىگە قارىيالمايمىز ، چۈنكى بۇ بەك ئۇزۇن بولۇپ كېتىدۇ ، ئەمما ئۇنى يۇقىرىدىكى ۋاقىت جەدۋىلىدە كۆرەلەيمىز). ئىلياس (ئە.س) مىلادىدىن ئىلگىرىكى 850-يىللار ئەتراپىدا ياشىغان. ئۇ چۆلدە ياشاش ۋە ھايۋانلارنىڭ چاچلىرىنى كىيىش ۋە ياۋا يېمەكلىكلەرنى يېيىش بىلەن داڭق چىقارغان. ئۇ بەلكىم ئۆزىگە خاس كۆرۈنگەن بولۇشى مۇمكىن. مالاچى (PBUH) مەلۇم مەنىدىن ئېيتقاندا ، يېڭى ئەھدىدىن بۇرۇن كەلگەن تەييارلىق قىلغۇچى ئىلياس (ئە.س) گە ئوخشايدۇ دەپ يازغان.

ھەمدە بۇ بايان بىلەن زابۇر تاقىلىدۇ. بۇ زابۇردىكى ئەڭ ئاخىرقى ئۇچۇر بولۇپ ، مالاچى ئۇنى مىلادىدىن ئىلگىرىكى 450-يىللار يازغان . تەۋرات ۋە زابۇر كەلگۈسىدىكى ئىشلار بىلەن تولغان ئىدى. بىر قىسمىنى كۆرۈپ باقايلى.

تەۋرات ۋە زابۇرنىڭ ئەمەلگە ئاشمىغان ۋەدىلىرى

• ئىبراھىم ئەلەيھىسسالام قۇربانلىقنىڭ ئالامىتىدە موريا تېغىدا «تەمىنلىنىدۇ» دەپ جاكارلىغان. يەھۇدىيلار زابۇرنىڭ ئاخىرىدا بۇ «تەمىنلەش» نىڭ يۈز بېرىشىنى ساقلاۋاتاتتى.
• مۇسا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم پاسخا بايرىمىنىڭ ئىسرائىللار ئۈچۈن بىر ئالامەت ئىكەنلىكىنى ئېيتقانىدى. ئىسرائىللار پۈتۈن تارىخىدا پاسخا بايرىمىنى تەبرىكلىدى ، ئەمما ئۇلار بىر بەلگە سۈپىتىدە ئۇنىڭ كۆرسەتكەن نەرسىنىڭ تېخى ئېنىق ئەمەسلىكىنى ئۇنتۇپ قالدى.
• تەۋراتتىكى مۇسا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ئاللاھ ئۇنىڭغا: «مەن سۆزلىرىمنى ئۇنىڭ ئاغزىغا سالىمەن» دېگەن پەيغەمبەرنىڭ كېلىدىغانلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلغان. ئاللاھ يەنە كېلىدىغان پەيغەمبەرنىڭ ۋەدىسىدە: «مەن پەيغەمبەرنىڭ ئىسمىم بىلەن سۆزلىگەن سۆزلىرىمنى ئاڭلىمىغانلارنى ئۆزۈم ھېسابلايمەن» دەپ جاكارلىغان.
• پادىشاھ داۋۇد (سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم) «مەسىھ» ياكى «ماسىخ» نىڭ كېلىدىغانلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلغان . ئىسرائىللار ئۆزلىرىنىڭ ئۇزۇن تارىخى ئارقىلىق بۇ «مەسىھ» نىڭ ھۆكۈمرانلىقىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى ئويلىدى.
• يەشايا پەيغەمبەر بىر قىزنىڭ «ئوغۇل» تۇغۇدىغانلىقىنى ئالدىن بېشارەت بەرگەن . زابۇر يېپىلغاندا ، يەھۇدىيلار يەنىلا بۇ كۆرۈنەرلىك ۋەقەنىڭ يۈز بېرىشىنى ساقلاۋاتاتتى.
• يەرەمىيا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قەلبىمىزگە تاختا كومپيۇتېرنىڭ ئورنىغا يېزىلغان يېڭى ئەھدىنىڭ ھامان بىر كۈنى كېلىدىغانلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلغان .
• زەكەرىيا پەيغەمبەر بۇ كېلەچەكتىكى «مەسىھ» (ياكى ماسىخ) نىڭ ئىسمىنى ئالدىن پەرەز قىلغان .
• دانىيال پەيغەمبەر (سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم) مەسىھ (ياكى ماسىخ) كەلگەندە ، كۆپىنچە پەرەز قىلىنغاندەك ھۆكۈمرانلىقنىڭ ئورنىغا «ئۈزۈلۈپ» قالىدىغانلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلغان .
• يەشايا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ناھايىتى ئازاب-ئوقۇبەت چېكىپ ، تىرىكلەر زېمىنىدىن ئۈزۈلۈپ قالىدىغان «خىزمەتكار» ھەققىدە يازغان.
• بۇ يەردە كۆرگىنىمىزدەك ، مالاچى پەيغەمبەر بۇ ئىشلارنىڭ ھەممىسىنىڭ تەييارلىق قىلغۇچىنىڭ كېلىشى بىلەن باشلىنىدىغانلىقىنى پەرەز قىلدى . ئۇ كىشىلەرنىڭ قەلبىنى تەييارلىشى كېرەك ئىدى ، چۈنكى بىزنىڭ قەلبىمىز خۇدانىڭ ئىشلىرىغا تاقىلىپ قالىدۇ.

شۇڭا مىلادىدىن ئىلگىرىكى 450-يىلى زابۇرنىڭ تاقىلىشى بىلەن ، يەھۇدىي خەلقى بۇ ئېسىل ۋەدىلەرنىڭ ئەمەلگە ئېشىشىنى تەقەززالىق بىلەن ياشىغان. ئۇلار ساقلاپ تۇرۇشتى. بىر ئەۋلاد يەنە بىر ئەۋلادنى ئالماشتۇردى ، ئاندىن باشقىلار كېلىدۇ – بۇ ۋەدىلەر ئەمەلگە ئاشمايدۇ.

زابۇر تاماملانغاندىن كېيىن

ئىسرائىلىيە تارىخىدا كۆرگىنىمىزدەك ، ئىسكەندەر زۇلقەرنەيىن مىلادىدىن ئىلگىرىكى 330-يىلى دۇنيانىڭ كۆپ قىسىم جايلىرىنى بويسۇندۇردى ۋە بۇ پەتھىلەردىن دۇنيادىكى خەلقلەر ۋە مەدەنىيەتلەر گرېت تىلىنى قوللاندى. بۈگۈنكى كۈندە ئىنگلىز تىلى سودا ، مائارىپ ۋە ئەدەبىياتنىڭ ئۇنىۋېرسال تىلىغا ئايلانغانلىقتىن ، ئۇ ۋاقىتلاردا گرېتسىيەمۇ ئوخشاشلا ھۆكۈمرانلىق قىلاتتى. يەھۇدىي ئوقۇتقۇچىلىرى مىلادىدىن ئىلگىرىكى 250-يىللاردا تەۋرات ۋە زابۇرنى ئىبرانىي تىلىدىن گرېك تىلىغا تەرجىمە قىلغان. بۇ تەرجىمە Septuagint . بۇ يەردە كۆرگىنىمىزدەك ، «مەسىھ» سۆزى مۇشۇ يەردىن كەلگەن بولۇپ ، بىز بۇ يەردە «ئەيسا» دېگەن ئىسىمنىڭمۇ كەلگەنلىكىنى كۆردۇق.

بۇ مەزگىلدە ( مىلادىدىن ئىلگىرىكى 300 – 100 – يىللار) كۆك دەۋر) مىسىر بىلەن سۈرىيە ئوتتۇرىسىدا داۋاملىشىۋاتقان ھەربىي رىقابەت. ئىسرائىللار بۇ ئىككى ئىمپېرىيەنىڭ ئوتتۇرىسىدا ياشىغانلىقى ئۈچۈن ، ئۇلار دائىم جەڭلەردە تۇتۇلدى. بەزى ئالاھىدە سۈرىيە پادىشاھلىرى ئىسرائىللارغا گرېتسىيە دىنىنى (بۇتقا چوقۇنۇش دىنى) يۈكلەشكە ۋە ئۇلارنىڭ بىر ئىلاھقا بولغان ئىبادىتىنى يوقىتىشقا ئۇرۇندى. بەزى يەھۇدىي رەھبەرلىرى ئۇلارنىڭ يەككە-يېگانەلىكىنى قوغداش ۋە مۇسا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قۇرغان ئىبادەتنىڭ پاكلىقىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن قوزغىلاڭ كۆتۈردى. بۇ دىنىي داھىيلار يەھۇدىيلار كۈتكەن بۇ ۋەدىلەرنىڭ ئەمەلگە ئېشىشىمۇ؟ بۇ كىشىلەر گەرچە تەۋرات ۋە زابۇردا كۆرسەتمە بويىچە ئىبادەتكە سادىق ئەگەشكۈچىلەر بولسىمۇ ، پەيغەمبەرلىك ئالامەتلىرىگە ماس كەلمەيتتى. ئەمەلىيەتتە ، ئۇلار ئۆزلىرىمۇ پەيغەمبەر دەپ دەۋا قىلمىدى ، پەقەت تەقۋادار يەھۇدىيلار بۇتقا چوقۇنۇشقا قارشى ئىبادەتلىرىنى قوغدايدۇ.

بۇ دەۋرگە ئائىت تارىخى كىتابلار ، ئىبادەتنىڭ پاكلىقىنى ساقلىغان بۇ كۈرەشلەرنى تەسۋىرلىگەن. بۇ كىتابلار تارىخىي ۋە دىنىي چۈشەنچە بىلەن تەمىنلەيدۇ ۋە ئىنتايىن قىممەتلىك. ئەمما يەھۇدىي خەلقى ئۇلارنى پەيغەمبەرلەر تەرىپىدىن يېزىلغان دەپ قارىمىدى ، شۇڭا بۇ كىتابلار زابۇرغا كىرگۈزۈلمىدى. ئۇلار دىننىي كىشىلەر تەرىپىدىن يېزىلغان ياخشى كىتابلار ئىدى ، ئەمما ئۇلار پەيغەمبەرلەر تەرىپىدىن يېزىلمىغان. بۇ كىتابلار Apocrypha نى تەشكىل قىلىدۇ .

بۇ كىتابلار تەۋرات ۋە زابۇر بىلەن بىللە يەھۇدىي خەلقىنىڭ تېخىمۇ مۇكەممەل تارىخىنى بېرىدۇ. ئىنجىل ۋە ئەيسا ئەل ماسىخ (ئە.س) نىڭ ئۇچۇرى يېزىلغاندىن كېيىن ، تەۋرات ، زابۇر ۋە ئىنجىلنىڭ كىتابلىرى بىر كىتاب – ئەل كىتاب ياكى ئىنجىلغا بىرلەشتۈرۈلگەن. بەزى ئىنجىللار بۈگۈنكى كۈندە ئاپۇررىفانىڭ بۇ كىتابلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، گەرچە ئۇلار تەۋرات ، زابۇر ياكى ئىنجىلنىڭ بىر قىسمى ئەمەس.

ئەمما تۇرات ۋە زابۇردا بېرىلگەن ۋەدىلەر يەنىلا ئەمەلگە ئېشىشىنى ساقلاۋاتاتتى. گرېتسىيەنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغاندىن كېيىن كۈچلۈك رىم ئىمپېرىيىسى كېڭەيدى ۋە گرېتسىيەلىكلەرنىڭ ئورنىنى ئېلىپ يەھۇدىيلارغا ھۆكۈمرانلىق قىلدى ( بۇ يۇقىرىدىكى ۋاقىتتىكى كۆكتىن كېيىن كەلگەن سېرىق دەۋر). رىملىقلار ئۈنۈملۈك ، ئەمما قاتتىق ھۆكۈمرانلىق قىلدى. باج كۆپ ، رىملىقلار باشقىچە پىكىردە بولۇشقا يول قويمىدى. يەھۇدىي خەلقى تەۋرات ۋە زابۇردا بېرىلگەن ۋەدىلەرنىڭ ئەمەلگە ئېشىشىنى تېخىمۇ ئارزۇ قىلاتتى ، گەرچە ئۇلار ئۇزۇن مۇددەت ساقلاپ تۇرۇش جەريانىدا ئۇلارنىڭ ئىبادىتى ئىنتايىن قاتتىق بولۇپ ، ئۇلار پەيغەمبەرلەردىن ئەمەس ، بەلكى ئەنئەنىدىن نۇرغۇن قوشۇمچە قائىدىلەرنى تۈزدى. بۇ قوشۇمچە «بۇيرۇقلار» دەسلەپتە تەۋسىيە قىلىنغاندا ياخشى پىكىردەك قىلاتتى ، ئەمما ئۇلار يەھۇدى ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ قەلبى ۋە كاللىسىدا تەۋرات ۋە زابۇرنىڭ ئەسلى بۇيرۇقلىرىنى تېزلا ئالماشتۇردى.

ئاندىن ئاخىرىدا ئاللاھ ۋەدىلەرنى ئۇنتۇپ قالغاندەك قىلغىنىدا ، كۈچلۈك پەرىشتە جىبرىئىل (جىبرىل) تەييارلىقچىنىڭ تۇغۇلغانلىقىنى ئېلان قىلىشقا كەلدى. بىز ئۇنى بۈگۈن يەھيا پەيغەمبەر (ياكى چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيا) دەپ بىلىمىز. ئەمما بۇ ئىنجىلنىڭ باشلىنىشى ، بىز كېيىنكى قەدەمدە كۆرىمىز .

ئەل كىتابتىن بارلىق بەلگىلەرنىڭ PDF نى كىتاب قىلىپ چۈشۈرۈڭ